De crisissen die zich lijken op te stapelen veroorzaken negatieve gedachten en emoties. Die kunnen de stress versterken en het risico op depressie en angst vergroten. Hoe draag je zorg voor je psychologisch welzijn?
Heel wat onderwerpen kunnen deze gedachten voeden. In het algemeen gaat het over: jezelf, je omgeving (de wereld en de anderen), de toekomst. In het kader van de huidige conjunctuur: zelfvertrouwen, je gezin, de media, fake news, economische onzekerheid, de oorlog in Oekraïne, corruptie en vaccins.
Als we niet oppassen als we afspreken met vrienden en familie zou de manier waarop we omgaan met deze overvloed aan informatie ons zeer nadelige stress kunnen veroorzaken.
Te vermijden denkwijzen
Deze lijst is niet exhaustief.
- Zwart-wit denken
Deze denkwijze wordt gekenmerkt door een gebrek aan nuances: “alles of niets”, “zwart-wit” of “altijd of nooit”. Er is geen plaats voor een grijze zone, noch voor kleurschakeringen en die kunnen verzachten, nuanceren en de aandacht weer op de reële feiten vestigen. - Voorbarige conclusies trekken
Je trekt voorbarige en doorgaans negatieve conclusies op basis van weinig elementen, zoals veronderstellen wat iemand waarschijnlijk of zeker en vast denkt… Nog een voorbeeld in dezelfde trant is je hoop of verwachtingen beschouwen als vaste zekerheden of feiten. - Veralgemenen
Je trekt een algemene conclusie uit één of enkele informatiebronnen. Hier geldt: “Als iets eenmaal voorkomt, dan zal het wel altijd zo zijn.” - Pessimistisch denken
Je hebt slechts oog voor de negatieve details en vergeet daarbij de positieve. Op die manier zie je de situatie door een donkere bril. - Dramatiseren of banaliseren
Dit betekent dat je de ernst van een situatie, een fout of een lacune gaat opblazen of banaliseren. Iets banaals en onaangenaams vind je onaanvaardbaar of een ramp; een blijde gebeurtenis zie je als iets banaals. - De zaken persoonlijk opnemen
Het leven zit vol onaangename gebeurtenissen die volledig aan onze controle ontsnappen. Hetzelfde geldt voor het gedrag van de personen rondom ons. Onterecht denken dat je verantwoordelijk of de oorzaak bent van iets is schadelijk voor het welzijn. - Emotioneel, stigmatiserend of afkeurend denken
Je verwart een gevoel of een gedrag met je identiteit: “Ik voel me dom” wordt “Ik ben dom”; “Ik heb een fout begaan” wordt “Ik ben nergens goed in”. Je kunt ook een emotionele toestand voor waarheid nemen: “De angst kan enkel een gevaar als oorzaak hebben”; je stelt de anderen onterecht verantwoordelijk voor je emoties of je neemt het je kwalijk voor die van de anderen. - Valse verplichtingen
Te hoge verwachtingen hebben over wat er zou moeten worden gedaan zonder de haalbaarheid in combinatie met de capaciteiten en de beschikbare middelen na te gaan is een andere bron van frustratie, woede of wrevel. - De illusie hebben dat je alles kunt controleren of de illusie gecontroleerd te worden.
- De neiging hebben om je met anderen te vergelijken op een negatieve manier.
Zorgdragen voor je mentale gezondheid
Niemand anders dan jijzelf is beter geplaatst om zorg te dragen voor je mentale welzijn. Hieronder staan enkele pistes voor persoonlijke reflexie:
- Gebruik de kracht van de twijfel om alles wat je hoort in vraag te stellen: is dit echt de waarheid? Geloof niet wat je denkt, je verbeeldt of hoort, noch wat iemand anders denkt, zich inbeeldt of zegt.
- Durf vragen te stellen om te begrijpen wat er wordt gezegd, wie het heeft gezegd, wanneer en in welke context om veralgemeningen op te sporen. Maak geen veronderstellingen die anderen meesleuren. Niet alles is fictie. Keer terug naar de feiten, naar betrouwbare bronnen.
- Vergeet niet dat iedereen vooral over zichzelf, zijn eigen zorgen en angsten spreekt. Neem dus niets persoonlijk op. Het zijn de woorden van die persoon en daar schuilt de zin van zijn of haar levensverhaal achter.
- Doe steeds je best. Dat erkennen doet je goed. Vergeet niet dat dit ‘je best doen’ steeds verandert. Dat helpt om je niet schuldig te voelen of spijt te hebben.
- Dat alles zal je helpen om te spreken op een manier die je gelukkig maakt, in plaats van je boos of angstig te blijven voelen. Wees altijd oprecht, dat zal je helpen om zelf keuzes te maken door je bewust te zijn waar je wel en niet van houdt. Je acties zullen alleen maar waardevoller zijn voor jezelf en je omgeving.
Niet de buitenwereld is verantwoordelijk voor ons humeur, maar wat wij ervan maken via onze gedachten en ideeën. De wereld door een subjectieve bril zien door verkeerde voorstellingen van de werkelijkheid veroorzaakt droefheid, woede en angst.
“Niet de dingen zelf brengen de mensen in verwarring, maar hun meningen over de dingen.” Epictetus (55-135 n.C.) .
© Secunews – https://www.secunews.be